مقدمه:
بيان احكام در قالب ها و شيوه هاى مختلف مى تواند جاذبه بيشترى براى مخاطبان به ويژه قشر جوان ايجاد كند شيوه عددی شیوه ديگرى است براى بيان احكام، در اين شيوه بسيارى از احكام فقهى از زاويه عدد و شماره مورد بررسى قرار گرفته است كه خود مى تواند تنوعى در بيان احكام باشد.
احكام عددى نه
دختران با تمام شدن نه سال قمرى به بلوغ مى رسند.[۱]
نه چيز سبب باطل شدن روزه مى شود:[۲]
۱. خوردن و آشاميدن ۲. جماع ۳. استمناء (استمناء آن است كه انسان با خود كارى كند كه منى از او بيرون آيد) ۴. دروغ بستن به خدا و پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم و جانشينان پيغمبر عليهم السلام ۵. رساندن غبار غليظ به حلق ۶. فرو بردن تمام سر در آب ۷. باقى ماندن بر جنابت تا اذان صبح ۸. اماله كردن با چيزهاى روان ۹. قى كردن.
روزه بر نه دسته واجب نيست: ۱. شخص پير، به شرط اينكه روزه براى وى ممكن نباشد، يا برايش مشقت داشته باشد؛ ولى در هر دو صورت، اگر بعد از ماه مبارك رمضان بتواند روزه بگيرد، بنا بر احتياط واجب بايد قضا كند؛ ۲. بيمارى كه نتواند تشنگى را تحمل كند؛ ۳. زنى كه زايمانش نزديك است، اگر روزه براى خود و حملش ضرر دارد و در هر دو صورت اگر تا قبل از ماه مبارك آينده توانايى پيدا كرد، بايد قضا كند؛ ۴. زنى كه بچه شير مى دهد، چنان چه براى خودش زيانبار باشد؛ روزه بر او واجب نيست ولى بايد بعد از ماه مبارك قضا كند؛ ۵. بيمارى كه يقين داشته باشد روزه موجب تشديد بيمارى و يا دير خوب شدن آن يا تشديد درد او گردد؛ ۶. ضعفى كه به طور عادى غير قابل تحمل است؛ ۷. شخص غير بيمارى كه از بروز مرض و ضرر از راه روزه گرفتن بترسد، اگر اين ترس عقلايى باشد؛ ۸. غير مسلمان، اگر چه در بخشى از روز مؤمن نباشد؛ ۹. حائض و نفساء.
تقليد در احكام، عمل كردن به دستور مجتهد است و از مجتهدى بايد تقليد كرد كه نه شرط داشته باشد:
۱. مرد باشد؛ ۲. بالغ باشد؛ ۳. عاقل باشد؛ ۴. شيعه دوازده امامى باشد؛ ۵. حلال زاده باشد؛ ۶. زنده باشد؛ ۷. عادل باشد؛ ۸. حريص به دنيا نباشد[۳]؛ ۹. از مجتهدان ديگر اعلم[۴] باشد.[۵]
نماز عيد فطر و قربان دو ركعت است[۶] كه نه قنوت دارد: در ركعت اول بعد از حمد و سوره بايد پنج مرتبه تكبير بگويد و بعد از هر تكبير، يك قنوت با دعاى «اللَّهُمَّ أَهلَ الكِبْرِياءِ وَ العَظَمَة وَ ...» بعد از قنوت پنجم، تكبير گفته و به ركوع رود و دو سجده انجام دهد و در ركعت دوم نيز چهار تكبير بگويد و بعد از هر تكبير همان قنوت را بخواند و تكبير پنجم را بگويد و به ركوع رود و دو سجده به جاى آورد و بعد تشهد و سلام دهد.[۷]
نه بار طلاق سبب حرمت ابدى است.[۸]
زكات نه چيز واجب است:[۹] گندم، جو، خرما، كشمش، طلا، نقره، شتر، گاو، گوسفند.
نه چيز بر جنب مكروه است: برخى از آنها به شرح زير است: خوردن و آشاميدن، (ولى اگر وضو بگيرد مكروه نيست)؛ خواندن بيش از هفت آيه از سوره هايى كه سجده واجب ندارد، رساندن جايى از بدن به جلد و حاشيه و بين خطهاى قرآن، همراه داشتن قرآن، خوابيدن (ولى اگر وضو بگيرد يا به واسطه نداشتن آب بدل از غسل تيمم كند مكروه نيست).[۱۰]
در نه صورت اگر در شماره ركعتهاى نماز چهار ركعتى شك كند، بايد فوراً فكر نمايد پس اگر يقين يا گمان به يك طرف شك پيدا كرد، همان طرف را بگيرد و نماز را تمام كند وگرنه به دستورهايى كه گفته مى شود عمل نمايد و آن نه صورت از اين قرار است:[۱۱]
۱. بعد از سر برداشتن از سجده دوم شك كند دو ركعت خوانده يا سه ركعت، كه بايد بنا بگذارد سه ركعت خوانده و يك ركعت ديگر بخواند و نماز را تمام كند و بعد از نماز يك ركعت نماز احتياط ايستاده يا دو ركعت نشسته به دستورى كه بعداً گفته مى شود به جا آورد.
۲. شك بين دو و چهار بعد از سر برداشتن از سجده دوم كه بايد بنا بگذارد چهار ركعت خوانده و نماز را تمام كند و بعد از نماز دو ركعت نماز احتياط ايستاده بخواند.
۳. شك بين دو و سه و چهار بعد از سر برداشتن از سجده دوم كه بايد بنا بر چهار بگذارد و بعد از نماز دو ركعت نماز احتياط ايستاده و بعد دو ركعت نشسته به جا آورد، ولى اگر بعد از سجده اول يا پيش از سر برداشتن از سجده دوم يكى از اين سه شك برايش پيش آيد بايد نماز را رها كند و دوباره بخواند.
۴. شك بين چهار و پنج بعد از سر برداشتن از سجده دوم كه بايد بنا بر چهار بگذارد و نماز را تمام كند و بعد از نماز دو سجده سهو به جا آورد.
ولى اگر بعد از سجده اول يا پيش از سر برداشتن از سجده دوم اين شك براى او پيش آيد بنا بر احتياط واجب بايد به دستورى كه گفته شد عمل كند و نماز را هم دوباره بخواند.
۵. شك بين سه و چهار كه در هر جاى نماز باشد بايد بنا بر چهار بگذارد و نماز را تمام كند و بعد از نماز يك ركعت نماز احتياط ايستاده يا دو ركعت نشسته به جا آورد.
۶. شك بين چهار و پنج در حال ايستاده كه بايد بنشيند و تشهد بخواند و نماز را سلام دهد و يك ركعت نماز احتياط ايستاه يا دو ركعت نشسته به جا آورد.
۷. شك بين سه و پنج در حال ايستاده كه بايد بنشيند و تشهد بخواند و نماز را سلام دهد و دو ركعت نماز احتياط ايستاده به جا آورد.
۸. شك بين سه و چهار و پنج در حال ايستاده كه بايد بنشيند و تشهد بخواند و بعد از سلام نماز دو ركعت نماز احتياط ايستاده و بعد دو ركعت نشسته به جا آورد.
۹. شك بين پنج و شش در حال ايستاده كه بايد بنشيند و تشهد بخواند و نماز را سلام دهد و دو سجده سهو به جا آورد.[۱۲]
پی نوشتها:
---------------------------
[۱] تحريرالوسيله، ج ۲، ص ۱۳، م ۳
[۲] توضيح المسائل مراجع، ج ۱، م ۱۵۷۲
[۳] بنا بر احتياط واجب
[۴] در فهميدن حكم خدا از تمام مجتهدهاى زمان خود داناتر باشد
[۵] توضيح المسائل مراجع، م ۲
[۶] اين نماز در عصر غيبت امام زمان حضرت ولى عصر عجل الله تعالى فرجه الشريف مستحب است و در زمان حضور ايشان واجب است
[۷] توضيح المسائل مراجع، ج ۱، ص ۸۵۲
[۸] بعد از سه طلاق بايد محلل بگيرد، چون بحث طلاق گسترده است براى آشنايى بيشتر ر. ك: تحريرالوسيله، امام خمينى قدس سره.
[۹] توضيح المسائل مراجع، م ۱۸۵۳
[۱۰] همان، ج ۱، ص ۲۲۷، م ۳۵۶
[۱۱] همان، م ۱۱۹۹
[۱۲] توضيح المسائل مراجع، م ۱۱۹۹.
نظرات شما عزیزان: